Ergen Bireylerde Sosyal Medya Bağımlılığının, Aile Aidiyeti ve Kimlik Gelişimi Sorunları İle İlişkisinin İncelenmesi

Özet

Bu araştırmanın amacı, ergen bireylerde sosyal medya bağımlılığının aile aidiyeti ve kimlik gelişimi ile olan ilişkisini incelemek ve bu ilişkide demografik ve ailevi değişkenlerin rolünü ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini Türkiye genelinde sosyal medya kullanan 14-18 yaş arası ergenler, örneklemini ise eğitimine devam eden ve farklı okullarda öğrenim gören 303 ergen oluşturmaktadır. Veriler, Google Forms üzerinden çevrim içi olarak toplanmış; Kişisel Bilgi Formu, Ergenler İçin Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği, Aile Aidiyeti Ölçeği ve Kimlik Gelişiminin Boyutları Ölçeği ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 26.0 programı kullanılmış; betimleyici istatistikler, t-testi, ANOVA, Pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizleri uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, sosyal medya bağımlılığı ile aile aidiyeti ve kendilik aidiyeti arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Kimlik gelişiminin çoğu alt boyutu ile sosyal medya bağımlılığı arasında negatif; saplantılı araştırma boyutu ile ise pozitif yönde ilişkiler bulunmuştur. Ayrıca, aile ve baba-anne birlikteliği, demokratik ebeveyn tutumu, yüksek gelir düzeyi gibi faktörlerin hem aidiyet hem de kimlik gelişimi üzerinde olumlu; ilgisiz veya parçalanmış aile yapısının ise olumsuz etkileri olduğu gösterilmiştir. Regresyon analizinde, aile aidiyeti ve saplantılı araştırma boyutunun sosyal medya bağımlılığının anlamlı yordayıcıları olduğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar, sosyal medya bağımlılığı ile mücadelede aile içi destek, aidiyet duygusu ve sağlıklı kimlik gelişimi süreçlerinin güçlendirilmesinin önemini göstermektedir. Araştırma, ergenlerle çalışan uygulayıcılara ve politika geliştiricilere, dijital riskleri azaltmaya yönelik aile ve okul temelli önleyici programların tasarlanmasında rehberlik edebilecek kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır.