Doğum Sırasının Öz Yeterlilik Ve Problem Çözme Becerileri Üzerinde Etkisi

Özet

Bu çalışma, bireylerin doğum sırasının (gerçek ve psikolojik) öz-yeterlilik algıları ile problem çözme becerileri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, çalışma, bireylerin doğum sırasının öz-yeterlilik algıları ve problem çözme becerileri üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla literatür taraması yöntemine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. u kapsamda, Web of Science, PubMed, Scopus ve TR Dizin gibi akademik veri tabanlarından erişilen hakemli makaleler, tezler ve kitap bölümleri çalışmanın temel kaynaklarını oluşturmuştur. Araştırma sonunda elde edilen bulgulara göre doğum sırası, bireylerin öz yeterlilik algısı ve problem çözme becerileri üzerinde aile içindeki sosyal rollerle bağlantılı olarak etkili olmaktadır. İlk doğanlar liderlik ve sorumlulukla yüksek öz yeterlilik gösterebilirken, ebeveyn beklentileri kaygı yaratabilir. Son doğanlar, daha özgür bir ortamda yenilikçi ve bağımsız stratejiler geliştirebilir. Ortanca çocuklar ise dengeleyici rolleriyle esnek problem çözme becerileri kazansa da öz güven eksikliği yaşayabilir. Psikolojik doğum sırası, bireyin ailedeki algılanan konumunun, fiziksel sıralamadan daha etkili olabileceğini göstermektedir. Bu etkiler, ebeveyn tutumları, kardeş ilişkileri ve kültürel-sosyoekonomik bağlam gibi faktörlerden etkilenmektedir. İlk doğanlar analitik ve organize olurken, son doğanlar yaratıcı ve risk alıcıdır; ortanca çocuklar ise bu iki uç arasında dengede kalmaktadır. Ancak, mevcut araştırmaların Batı toplumlarına odaklanması, sonuçların genelleştirilmesini sınırlamaktadır. Gelecekte, daha çeşitli ve kapsamlı çalışmalar gerekmektedir.